Het programma Ruimte en wonen bestaat uit drie onderdelen:

1. Ruimtelijke ordening;

2. Wonen en bouwen;

3. Grondexploitaties, met uitzondering van bedrijventerreinen.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we van Pijnacker-Nootdorp een herkenbare en aantrekkelijke gemeente maken. Een gemeente waar inwoners prettig wonen en kunnen blijven wonen.
Waar ondernemers hun bedrijf kunnen (blijven) hebben. En waar bezoekers graag willen komen.

Met dit programma willen we bereiken dat woningzoekenden hier kunnen en willen wonen en inwoners een lokale wooncarrière kunnen doorlopen. In het Hoofdlijnenakkoord 2018-2022 staat dat daarvoor de doorstroming op de woningmarkt beter moet worden en dat het woningaanbod moet worden uitgebreid, met name voor ouderen en jongeren. Dit is inmiddels nader uitgewerkt in de Woonvisie Pijnacker-Nootdorp 2020-2030. We werken aan voldoende woningen in alle prijsklassen en voor alle doelgroepen. Deze woningen realiseren we in een aantrekkelijke woonomgeving waar onze inwoners, van jong tot oud, prettig en veilig kunnen wonen en verblijven.

Ruimte en wonen in de regio

Onze gemeente werkt aan een sterke positie in de regio. Dat doen we vanuit onze eigen visie en aan de hand van een regionale netwerkstrategie. Ten opzichte van de regio beschikken wij over onderscheidende kwaliteiten in de vorm van ons woonmilieu, ons groene buitengebied en de glastuinbouw. Onze inzet in de regio is het behouden en versterken van deze kwaliteiten.
Met dit programma leveren wij een bijdrage aan de agglomeratiekracht en het vestigingsklimaat. Pijnacker-Nootdorp is een landelijke, groene gemeente in verbinding met de grote steden om ons heen. Een gemeente met kwaliteiten en (woon)milieus die in de stad niet te vinden zijn. Die zijn van waarde voor alle inwoners van de hele regio.
De in 2021 vastgestelde Omgevingsvisie laat, onder andere, zien dat onze gemeente tot 2050 in een rustig tempo nog maximaal 4000 woningen wil bouwen. Daarmee levert Pijnacker-Nootdorp een bijdrage aan de groei van de woningvoorraad in Nederland en meer in het bijzonder in de metropoolregio Den Haag – Rotterdam. De plannen van de ons omringende gemeenten voor woningbouw, infrastructuur en bedrijventerreinen, hebben directe en indirecte gevolgen voor de toekomst van onze gemeente. Door onze positie in de regio te versterken, willen we de kansen die hierdoor ontstaan benutten en eventuele bedreigingen tijdig signaleren en beïnvloeden.

Onze ambities op het gebied van energietransitie zijn in 2021 vastgelegd in het Energietransitieplan. Daar waar de energietranstie ook ruimtelijke effecten heeft, zoals bijvoorbeeld bij zon op land, is dit ook opgenomen in de Omgevingsvisie.
De energietranstitie moeten we samen met andere overheden vormgeven. Hiervoor werken we aan een regionale warmte-infrastructuur voor de glastuinbouw voor het hele gebied en aan Regionale Energie Strategie, waarin we aangeven hoe de metropoolregio Rotterdam - Den Haag (MRDH) in 2050 energieneutraal kan zijn. Meer hierover in programma 8.

Kenmerken en waardering van drie kernen met een hoge woonkwaliteit

We willen dat Pijnacker-Nootdorp een herkenbare en aantrekkelijke gemeente blijft, die haar inwoners in drie woonkernen een hoge woonkwaliteit biedt. Onze inwoners waarderen hun woonomgeving. Dit willen we zo houden en waar mogelijk verbeteren. In onze gemeente woon je in een groene omgeving en in kernen die elk een eigen karakter hebben.
De ambitie uit het Hoofdlijnenakkoord 2018-2022 om onze gemeente nog meer eigen karakter te geven, heeft een plek gekregen in de Omgevingsvisie die dit jaar is vastgesteld. Dat is terug te zien in de gebiedsprofielen voor bijvoorbeeld de rustige woonwijk, de dorpse woonwijk en de linten, maar ook in de ontwikkelingslijnen. De Omgevingsvisie bouwt voort op de karakteristieke kenmerken van de drie kernen en benoemt hoe deze kwaliteiten behouden en versterkt kunnen worden.

Er zijn verschillende factoren die maken dat toekomstige inwoners zich in Pijnacker-Nootdorp kunnen en willen vestigen en dat onze huidige inwoners hier kunnen en willen blijven wonen.
De eerste factor is de ruimtelijke kwaliteit. Zowel nieuwe als bestaande inwoners willen graag wonen in een omgeving met een hoge woonkwaliteit. De in 2021 uitgevoerde Leefbaarheidsmonitor laat vrijwel geen verschillen zien ten opzichte van 2019. De inwoners waarderen de fysieke woonomgeving. Het participatietraject rondom de Omgevingsvisie heeft laten zien dat de inwoners het fijn vinden dat het groen en rustig is in onze gemeente.
De tweede factor die bepaalt of iemand in Pijnacker-Nootdorp wil komen wonen of wil blijven wonen is de beschikbaarheid van een passende woning. Hieronder vindt u terug wat we in 2021 hebben gedaan en welke resultaten dat heeft gehad voor het beoogde effect.

Ruimtelijke kwaliteit

De bestemmingsplannen geven de kaders voor de ontwikkelingsmogelijkheden en daarmee ook het behoud en de ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit. In 2021 zijn er overeenkomstig de jaarplanning bestemmingsplannen, diverse bestemmingsplannen aan de raad aangeboden in de vorm van voorontwerpen, ontwerpen en vast te stellen bestemmingsplannen. Concrete voorbeelden zijn de bestemmingsplannen voor Hart van Nootdorp en Ruyven-Zuidpolder. Hart van Nootdorp maakt de realisatie van nieuwe woningen, een IKC en een sporthal mogelijk, wat bijdraagt aan de kansen voor nieuwe en bestaande inwoners om een lokale wooncarrière te doorlopen. Het bestemmingsplan Ruyven-Zuidpolder gaat over het groene gebied rondom Oude Leede en is meer gericht op het behouden en versterken van de bijzondere kwaliteiten van dit gebied.

Een aantrekkelijke woonomgeving met een hoge ruimtelijke kwaliteit realiseren we als gemeente niet alleen, maar samen met inwoners en ondernemers. We nodigen hen meer en meer actief uit om mee te denken aan het begin van het proces, mede ter voorbereiding op de in werkingtreding van de Omgevingswet. Zo is in 2021 een eerste oncept ontwerp omgevingsplan Tolhek via de actieve informatieplicht aangeboden aan de raad. Hierbij zijn inwoners op een andere manier betrokken.

In 2021 is de Omgevingsvisie met bijbehorend planMER vastgesteld. Hierin heeft de gemeenteraad de visie op de fysieke leefomgeving voor de lange termijn, tot 2050, vastlegd. De ruimtelijke kwaliteit van de gemeente maakt deel uit van deze visie. Het proces is conform de begin 2019 door de raad vastgestelde startnotitie, verlopen.
Overeenkomstig het in 2019 opgestelde Programmaplan Omgevingswet werken we aan de implementatie van deze nieuwe wet.
De werkingsduur van het Programmaplan is verlengd naar 2022, omdat de invoeringsdatum van de Omgevingswet is verschoven naar 1 oktober 2022.

Lokale wooncarrière

Onze inzet is erop gericht dat we voldoende woningen beschikbaar hebben voor alle doelgroepen en in alle prijsklassen. De aanhoudende krapte op de woningmarkt maakt dat deze ambitie niet gemakkelijk te realiseren is. Zo blijft de wachttijd voor een sociale huurwoning in Pijnacker-Nootdorp significant hoger dan voor een sociale huurwoning in de regio Haaglanden. In 2020 heeft de raad een brede Woonvisie vastgesteld. Op basis hiervan werken we nu aan, onder andere, het vergroten van de beschikbaarheid van passende woningen.
Met de vaststelling van de Omgevingsvisie, is er voor het lange termijn perspectief, voor een rustige groei van het aantal woningen gekozen.

De behoefte aan woningen hangt samen met de demografische druk (zie grafiek 1.1), die bestaat uit de verhouding tussen de som van het aantal personen van 0-15 jaar en 65 jaar of ouder enerzijds en de personen in de ‘productieve leeftijdsgroep’ van 16-64 jaar anderzijds. Landelijk neemt de demografische druk toe door de combinatie van vergrijzing en een afnemend aantal geboortes. In Pijnacker-Nootdorp doet deze trend zich ook voor, maar minder sterk dan het landelijk gemiddelde. Zichtbaar is dat in Pijnacker-Nootdorp op dit moment de groene druk (0-15 jaar) relatief hoog is ten opzichte van het landelijk gemiddelde en de grijze druk (65 jaar en ouder) relatief laag.
De ontwikkelingen in de groene en grijze druk hebben mede geleid tot het benoemen van doelgroepen waarvoor woningen moeten worden gebouwd.

In 2021 zijn prestatieafspraken gemaakt met verschillende woningcorporaties die in onze gemeente actief zijn. Daanaast heeft Pijnacker-Nootdorp in oktober het zogenaamde Tussenakkoord Nieuwe Woningmarktafspraken Haaglanden ondertekend. Met dit akkoord zijn de gemaakte afspraken uit de regionale biedingen vastgesteld door de verschillende college's. Daaarnaast wordt hierin het proces beschreven om de nog niet behaalde doelen alsnog te bereiken. Het bod van onze gemeente bestaat met name uit de geplande woningbouwprojecten en de uitgangspunten die zijn vastgesteld in de Woonvisie. Voor Pijnacker- Nootdorp betekent een en ander dat we in de periode tussen 2019 en 2030 2.070 woningen gaan bijbouwen en het aantal sociale huurwoningen met 840 woningen vergroten. Dit doen we door nieuwbouw toe te voegen en de woningen van Habion en Vestia te behouden voor de sociale woningvoorraad. De verwachting is dat het Tussenakkoord in 2022 wordt omgezet naar een definitief regionaal eindakkoord.

Woningbouw helpt mee aan meer evenwicht op de woningmarkt. Er wordt hard gewerkt om de geplande projecten te realiseren. Daarbij zijn er projecten die al bijna klaar zijn (zoals Keijzershof en Ackerswoude) en projecten die net gestart zijn (zoals Tuindershof) of nog moeten gaan starten (zoals De Scheg en Centrumlijn). Onze woningvoorraad groeit, zoals ook te zien is in grafiek 1.2.

De realisatie van Park van Buijsen (Keijzershof) is in volle gang. De 208 woningen in fase één tot en met vier zijn buiten al zichtbaar en ook op de vrije kavels wordt druk gebouwd. De grond voor de laatste fase van dit deelgebied, waarop 23 appartementen worden gerealiseerd, wordt begin 2022 verkocht. In AckersWoude zijn inmiddels alle woningen verkocht, maar nog niet geheel gerealiseerd. In 2021 hebben diverse inwoners hun nieuwe woning in deze wijk kunnen betrekken.
Er worden ook woningen gebouwd op locaties in de bestaande woonkernen. Een goed voorbeeld daarvan zijn de circa 120 woningen aan het Gildehof in Nootdorp. In september 2021 hebben de huurders van 21 appartementen de sleutels gekregen. In Tuindershof is in april 2021 gestart met het bouwen van fase 1a en inmiddels is fase 1c ook al uitverkocht. Begin 2022 gaan de volgende fases in de verkoop. In 2022 start naar verwachting ook de verkoop van de woningen in De Scheg.