Het programma Onderwijs bestaat uit drie onderdelen:

1. Openbaar basisonderwijs;

2. Onderwijshuisvesting;

3. Onderwijsbeleid en leerlingzaken, inclusief volwasseneneducatie.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we dat inwoners zich kunnen ontwikkelen tot volwaardig en verantwoorde­lijk lid van de samenleving.

Met dit programma willen we bereiken dat er basisvoorzieningen zijn, waardoor jongeren zich zo goed mogelijk kunnen ontwik­kelen in hun woon- en leefomgeving. Scholen en maatschappelijke (netwerk)organisaties helpen ouders en jongeren bij vragen over opvoeden en opgroeien.
In de eerste plaats willen wij bereiken dat jongeren naar school gaan en daar­bij begeleiding en - als dat nodig is - zorg krijgen. Daarvoor is het belangrijk dat jongeren zijn ingeschreven als leerling en ook echt onderwijs volgen.
In de tweede plaats willen we dat jongeren een startkwalificatie halen van ten minste een diploma havo, vwo of mbo niveau 2. En dat jongeren met een onderwijsachterstand deze tijdens hun schoolloopbaan kun­nen inlopen. Ook volwassenen die geen startkwalificatie hebben moeten zich verder kunnen ontwikkelen. Daarvoor kun­nen ze het aanbod van volwasseneneducatie gebruiken.

In Pijnacker-Nootdorp wonen relatief veel jongeren. In het schooljaar 2020-2021 woonden er in onze gemeente 14.267 jongeren in de leeftijd van 5 tot 23 jaar.

Onderwijshuisvesting

Met het uitvoeren van wettelijke taken op het gebied van onderwijshuisvesting, faciliteren wij het onderwijs aan onze jeugd en jongeren in de gemeente. Wij doen dat op basis van de Visie op de samenwerking onderwijs en opvang en het Uitvoeringsprogramma integrale kindcentra.
In Nootdorp werken wij aan vervangende nieuwbouw van de Regenboog (Hart van Nootdorp) en aan uitbreiding van het voorgezet speciaal onderwijs op 't Kraaienest.
In Pijnacker richten we ons op nieuwbouw van de Vlinderboom, zodat de Keizerskroon volledig in het Nest kan worden gehuisvest. Voor de Mariaschool en de Beatrixschool gaat het om (vervangende) uitbreiding van bestaande voorzieningen. In Pijnacker Noord werken we aan een permanente locatie voor de Casaschool en vervangende nieuwbouw van De Schatkaart. In Ackerswoude is Dalton Kindcentrum Pijnacker (voorheen Tweemaster) opgeleverd en in gebruik genomen. Hierdoor is ruimte ontstaan in het scholencomplex in Koningshof waar de onderbouw van SBO Prinsenhof een plekje heeft gekregen. Het Stanislas College werkt aan uitbreiding in verband met een groeiend leerlingenaantal.
In Delfgauw is de komende jaren sprake van een stabiel aantal leerlingen en zijn de huidige onderwijsfaciliteiten toereikend.

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs

Vooruitlopend op een wetsvoorstel van de minister van onderwijs, is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHPO) opgesteld. Het IHPO geeft een gemeentebreed overzicht van alle onderwijshuisvestingsprojecten en de ontwikkelingen die er spelen. Het IHPO is door de raad vastgesteld en vervangt bestaande (visie)documenten op het gebied van onderwijshuisvesting. Het IHPO wordt jaarlijks geactualiseerd.

Wet Meer Ruimte voor nieuwe scholen

Per 1 juni 2021 is de wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen in werking getreden. Deze wet maakt het mogelijk om op basis van belangstelling van ouders een school te kunnen stichten en voor bekostiging in aanmerking te brengen. Voorheen kon er alleen een nieuwe school gesticht worden als deze aansloot op een erkende geloofs- of levensovertuiging, een zogenaamde richting. Met de komst van de nieuwe wet is dit veranderd. Een school kan nu ook op basis van een onderwijsconcept opgericht worden. Indien de Inspectie van het Onderwijs de oprichting van een nieuwe school goedkeurt, is het aan de gemeente om te voorzien in onderwijshuisvesting. Er zijn drie initiatieven aangemeld voor een nieuwe school bij DUO¹. Voor geen van de initiatieven was voldoende belangstelling om de stichtingsnorm te behalen.

Voorschoolse voorzieningen

In 2021 hebben zowel SkippyPePijN als Triodus VVE-peuteropvang aangeboden. Hiermee hebben we een gespreid en voldoende voorschools aanbod van goede kwaliteit gegarandeerd. SkippyPePijN en Triodus bieden peuteropvang aan voor verschillende doelgroepen. Voor kinderen met een risico op een taal- en ontwikkelingsachterstand is er voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Alle peuters met een risico op een achterstand krijgen zestien uur peuteropvang per week, de overige peuters krijgen acht uur per week aangeboden.

In 2021 zijn de gevolgen van corona en van de nieuwe subsidieregeling, wat betreft aanmeldingen, minder merkbaar bij de peuteropvang. Waar de inschrijvingen in 2020 duidelijk achterbleven, is van die ontwikkeling in 2021 weinig meer te merken. In november constateerden we een bereik van 86% doelgroeppeuters in onze gemeente. Dit is een, voor Nederland, bovengemiddeld bereik.

In 2021 hebben 119 kinderen deelgenomen aan het VVE-programma. Dankzij de samenwerking tussen Jeugdgezondheidszorg (JGZ), PePijN en Triodus, worden deze kinderen tijdig gesignaleerd en bereikt. Waar we de afgelopen jaren een daling zien in het gebruik van peuteropvang, zien we in 2021 verhoudingsgewijs een toename van het aantal doelgroepkinderen dat de peuteropvang bezoekt.

Eind 2021 is de subsidieregeling voor peuteropvang geactualiseerd. Door nieuwe wettelijke eisen was het nodig de Regeling VVE-Peuteropvang 2022 vast te stellen. Vanaf 1 januari 2022 ontvangen aanbieders ook subsidie voor de verplichte inzet van de pedagogisch beleidsmedewerker in de VVE.

Lokaal educatieve agenda (LEA)

In 2021 is de LEA 2020-2022 in samenwerking met de partners uit het onderwijs, de voorschoolse voorzieningen, de jeugdgezondheidszorg, bibliotheek en kernteam uitgevoerd. Dit gebeurt via de LEA-werkgroepen met vertegenwoordigers uit het veld. In 2021 is er in een gezamenlijk leertraject gewerkt aan de verbetering van de onderlinge samenwerking tussen scholen, kernteam, zorgpartners en leerplicht. Dit met als doel passende hulp voor kinderen en jongeren te verbeteren. De uitkomsten van het traject zijn verwerkt in een afwegingskader, dat handvatten biedt aan de professionals in het onderwijs. Daarnaast is in 2021 (onder andere) gewerkt aan de onderwerpen voortijdig schoolverlaten, samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en laaggeletterdheid. Binnen het thema VVE/Onderwijsachterstanden zijn het bereik en toeleiding van doelgroepkinderen naar de voorschoolse voorzieningen in kaart gebracht. Met de schoolbesturen zijn resultaatafspraken gemaakt over de opbrengsten van VVE.

Verzuim

De gemeente voert een actief beleid en heeft alle jongeren in beeld in het voorkomen en bestrijden van schoolverzuim en het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Doordat we alle jongeren in beeld hebben, kunnen we tijdig signaleren en ingrijpen, dit voorkomt dat het schoolverzuim toeneemt. Hierdoor hebben leerlingen een grotere kans om een startkwalificatie (een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-2 diploma) te behalen en vervolgens meer mogelijkheden op de arbeidsmarkt.

Het leerplichtteam heeft in totaal 461 dossiers behandeld (373 personen). Dit ging over:

Trend relatief verzuim

Grafiek 5.3 geeft de ontwikkeling van het relatief verzuim in de afgelopen vijf jaar weer. De cijfers van onze gemeente zijn afgezet tegen de landelijke cijfers.

In grafiek 5.4 is te zien dat wij hoger scoren dan het landelijk gemiddelde bij absoluut verzuim. Er zijn 34 meldingen ontvangen in het schooljaar 2020-2021. Dat is een stijging ten opzichte van het vorige verslagjaar (24). Het betekent dat de jeugdige op dat moment niet staat ingeschreven op een school of instelling. Het gaat hier met name om verhuisleerlingen. De mutaties zijn dan niet tijdig verwerkt door DUO.

RMC-functie staat voor Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. Doel van de RMC-functie is het scheppen van voorwaarden voor jongeren, om de voor hen hoogst haalbare en meest passende onderwijs- en/of arbeidsmarktpositie te bereiken. Het gaat hier om jongeren van 12 tot 23 jaar. De uitvoering van de RMC-wetgeving is goed verankerd, waarbij het team opleiding en werk veel (dreigend) voortijdigschoolverlaters met succes begeleidt.

Dit jaar heeft het RMC 267 dossiers behandeld (180 personen). Zij stroomden uit naar (tabel 5.1):

Tabel 5.1

Bron: Jaarverslag leerplicht-RMC 2020-2021

In het schooljaar 2020-2021 woonden 14.267 jongeren in onze gemeente in de leeftijd van 5 tot 23 jaar, daarvan behaalden 787 jongeren een startkwalificatie (een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-2 diploma). Grafiek 5.5 laat zien dat het aantal jongeren zonder startkwalificatie in onze gemeente de afgelopen jaren lager lag in vergelijking met de landelijke cijfers.

Jongeren in een kwetsbare positie (JIKP)

De groep JIKP zijn jongeren uit het Praktijkonderwijs (PRO), voorgezet speciaal onderwijs (VSO), vmbo basisberoepsgerichte leerweg en mbo-entree onderwijs. Deze jongeren zijn vaak niet in staat om het wettelijk minimumloon te verdienen of te werken zonder extra begeleiding van een jobcoach.

Vanaf 2020 werken we preventief samen met de gemeente Zoetermeer. We organiseren voor de jongeren van het PRO en VSO de Next Step (zie ook: www.thenextstepzoetermeer.nl). Op deze beroepenbeurs kunnen de jongeren zich oriënteren op hun vervolgstap. Dankzij de samenwerking binnen de Next Step, hebben we beter zicht op de uitstroom van leerlingen. Vertegenwoordigers van het werkgevers servicepunt (WSP) uit Zoetermeer zijn aangesloten bij de netwerkoverleggen op de scholen voor PRO en VSO. Dit om een goede bemiddeling te realiseren van de leerlingen die uitstromen richting werk. De leerlingen met uitstroom richting werk, worden door het RMC gekoppeld aan een klantmanager Werk en Inkomen van onze gemeente, waardoor loonkostensubsidie en een garantiebaan sneller realiseerbaar zijn. Ook heeft het medeorganiseren van de Next Step in 2021 geresulteerd in een effectievere samenwerking tussen gemeente, scholen en werkgevers. Vanaf 2021 maken we gebruik van de leerwerkmakelaar van de gemeente Zoetermeer. De leerwerkmakelaar helpt jongeren bij een passende leerwerkplek.

De overstap

Vanaf 1 september 2020 is de wet 'Vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht MBO' van kracht. Deze wet verplicht de uitwisseling van gegevens tussen VO-scholen, MBO-instellingen en gemeenten. Hiervoor is de Voorziening Vroegtijdig Aanmelden (VVA) gemaakt. Met deze voorziening hebben de VO-scholen, MBO-instellingen en gemeenten gezamenlijk de jongeren in beeld bij de overstap naar het MBO en wordt voorkomen dat jongeren zonder startkwalificatie van school verdwijnen. Vanaf 1 maart 2021 zijn de eerste gegevens voor gemeenten beschikbaar. In het schooljaar 2020-2021 hebben wij 149 signalen ontvangen. Deze signalen hebben wij vergeleken met onze systemen Voroc en Intergrip. Met deze systemen houden wij bij welke jongeren in het schooljaar gaan diplomeren (VMBO). Twee leerlingen hebben een aanvraag vrijstelling gedaan.

Jongerencoach

De jongerencoach ondersteunt jongeren van 23-27 jaar zonder een startkwalificatie en jongeren vanaf 18 jaar met een startkwalificatie richting een opleiding en/of werk. Ook zijn de jongeren geregistreerd die een aanvraag doen op een uitkering bij participatie. Zij worden tijdens de vier weken wachttijd benaderd door de jongerencoach of jongerenconsulent RMC voor ondersteuning. In het schooljaar 2020-2021 heeft de jongerencoach 34 jongeren met de volgende resultaten begeleid (tabel 5.2):

Tabel 5.2

De volwasseneneducatie wordt in Pijnacker-Nootdorp verzorgd door Taal+ van het ROC Mondriaan, vestiging Delft en Taalhuis van de Bibliotheek Oostland. Taal+ richt zich op het formele taalonderwijs en Taalhuis op het informele taalonderwijs.

Het beleid dat erop is gericht om laagdrempelige trajecten aan te bieden op de locatie Taalhuis van Bibliotheek Oostland in Pijnacker is voortgezet. Door de coronamaatregelen hebben het onderwijs en de verschillende cursussen deels op afstand plaatsgevonden.

Taalhuis Bibliotheek Oostland:

• Aantal actieve/ingeschreven deelnemers aan een taaltraject voor volwassenen in 2021: 118

• Aantal doorverwijzingen naar de Taal+ school van ROC Mondriaan: 16

Taalhuis Oostland en corona

Tijdens harde lockdowns organiseerde het Taalhuis zo veel mogelijk activiteiten online, zodat taalmaatjeskoppels elkaar kunnen blijven zien en taalontmoetingen doorgang kunnen vinden. Het Taalcafé werd wekelijks online aangeboden en het inschrijven van nieuwe deelnemers verliep via beeldbellen. Om leren op afstand mogelijk te maken heeft het Taalhuis geïnvesteerd in Zoomaccounts en scholing van vrijwilligers.

Taalhuis blijft in contact met deelnemers en vrijwilligers via belrondes, kaartenacties onder vrijwilligers en deelnemers en WhatsAppgroepen. Het Taalhuis levert binnen de basismaatregelen maatwerk als het gaat om het waarborgen van gezondheidsveiligheid. Per vrijwilliger en cursist wordt bekeken of zij fysiek deelnemen, online, of op de wachtlijst plaatsnemen.

Taal+ school ROC Mondriaan

Aantal deelnemers Taal+ school 2021 (tabel 5.3):

Tabel 5.3

Taal+ school en corona:

Zolang fysiek onderwijs mogelijk was, werden de coronaregels in acht genomen (1,5 meter afstand en dragen van mondkapje). Docenten die in quarantaine moesten, boden leren op afstand aan. Bij harde lockdowns werd leren op afstand aangeboden. In november is de GGD op school geweest om voorlichting te geven over vaccinatie.