Het programma Mobiliteit bestaat uit drie onderdelen:

1. Verkeer en wegen;

2. Parkeren;

3. Openbaar vervoer.

Met de uitwerking van deze onderdelen werken we aan de voorwaarden om de mobiliteit van de huidige en toekomstige inwoners en bedrijven mogelijk te maken.

Met de uitvoering van dit programma willen we ervoor zorgen, dat Pijnacker-Nootdorp bereikbaar en verkeersveilig is en dat gebruik wordt gemaakt van schoon vervoer. Onze gemeente heeft drie kernen en een relatief groot grondoppervlak. De voorzieningen liggen verspreid. Goed geschikt openbaar vervoer en goede wegverbindingen zijn belangrijk om snel bij voorzieningen en op het werk te komen. Daar horen ook genoeg parkeervoorzieningen voor auto en fiets bij.
Op basis van het Hoofdlijnenakkoord 2018-2022 zijn geen nieuwe hoofdwegen gepland. We blijven er wel op letten dat de bereikbaar­heid op peil blijft. Met onze visie op duurzame mobiliteit werken we aan minder, anders en schoner reizen.

Om deze doelen te kunnen bereiken is het belangrijk dat de bestaande infrastructuur goed wordt beheerd. Onze plannen hiervoor leggen we vast in beheerplannen, die we elke vier jaar actualiseren.

Onze gemeente is goed bereikbaar met de auto, het openbaar vervoer (ov) en de fiets. Daarmee levert Pijnacker-Nootdorp een belangrijke bijdrage aan de agglomeratiekracht en het vestigingsklimaat van de regio. Om deze kwaliteiten te behou­den werken wij met de MRDH en de provincie aan:

• Het realiseren van verbindende schakels in het recreatief fietspadennetwerk;

• Behoud van de bestaande infrastructuur en verbinding met de steden;

• Frequent en hoogwaardig openbaar vervoer tussen Delft en Zoetermeer via onze gemeente;

• Frequentieverhoging van de E-lijn;

• Mobiliteitsmanagement.

Onze activiteiten zijn onder andere gericht op een goede bereikbaarheid van de gemeente en daar binnen.
Een optimale benutting van de weg- en parkeercapaciteit, de fietspaden en het beschikbare openbaar vervoer, dragen daaraan bij.

Bereikbaarheid per auto

Uit grafiek 3.1. blijkt dat er in 2021 (net als in 2020) door de coronapandemie, minder verkeer op de weg was. Zo'n 12% minder dan voor de pandemie, ondanks de groei van het aantal woningen en inwoners. De langetermijngevolgen van de coronacrisis voor mobiliteit zijn lastig te voorspellen. De verwachting is wel dat het niveau van thuiswerken blijvend hoger zal zijn (bron: KIM¹-publicatie 'de effecten van Covid-19 op mobiliteit', juli 2021). Dit zou kunnen leiden tot minder spitsdrukte en een gelijkmatigere verdeling van het verkeer over de dag. We blijven monitoren of er structurele veranderingen optreden in het mobiliteitsgedrag.

Op het wegennet in Pijnacker-Nootdorp en omgeving, zijn er weinig wijzigingen geweest die van invloed zijn op de bereikbaarheid. Wel is de Boezemweg nabij de Vlielandseweg afgesloten voor vrachtverkeer en is het voor het overige verkeer niet meer toegestaan, om vanaf het noordelijke deel van de Vlielandseweg de Boezemweg op te rijden of te verlaten. Deze verkeersmaatregel moet het vrachtverkeer stimuleren om richting de N470 van de Zijdeweg gebruik te maken. We zien dan ook in 2021 een relatief groot aandeel vrachtverkeer op de Zijdeweg van 30% tot 35% van het totale verkeer. Op de Vlielandseweg is het vrachtverkeer ten opzichte van 2016 met 18% afgenomen. Het aandeel zwaar vrachtverkeer is zelfs met 43% afgenomen.

In de eerste helft van 2021 was de Vlielandseweg voor groot onderhoud aan de weg en riolering afgesloten. Het verkeer van en naar Pijnacker via de Katwijkerlaan moest daarom omrijden via de Zijdeweg. Behalve het ongemak van de grotere omweg voor een deel van het verkeer heeft dit, op een paar uitzonderingen na, niet geleid tot grote bereikbaarheidsproblemen. Ook niet toen tegelijkertijd de Tuindersweg afgesloten moest worden om de aansluiting van de nieuwe wijk Tuindershof te kunnen realiseren. Het verkeer is hierbij omgeleid via de Komkommerweg. Desondanks waren de afsluitingen niet voor iedereen duidelijk of werden borden over het hoofd gezien.

Een incident waarbij de Oostlaan in het centrum geblokkeerd was, heeft wel tot een grote verkeersopstopping geleid. Waar werkzaamheden altijd op elkaar worden afgestemd en risico's ingeschat, ging het aan het begin van de zomer nog een keer mis. De provincie moest onverwacht onderhoud aan de N470 uitvoeren, waarbij tegelijkertijd ook werkzaamheden aan de Klapwijkseweg noodzakelijk waren voor de toegang naar de school in Ackerswoude.
Bij komende wegwerkzaamheden bekijken we of de informatievoorziening voor de inwoners en weggebruikers nog verder kan worden verbeterd.

In 2021 is verder onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een Verlengde Komkommerweg. Met deze aansluiting wordt de overlast van vrachtverkeer in de woonwijken beperkt en ontstaat een betere verbinding vanuit de Noordpolder naar de N470. In 2022 wordt een keuze aan de raad voorgelegd.

Parkeren

Bij de herinrichting en nieuwbouw van wijken, is parkeren een belangrijk thema. De uitdaging daarbij is om een balans te vinden tussen het aantal parkeerplaatsen en het groen in de openbare ruimte.
In 2021 is de (beperkte) technische actualisatie van de Nota parkeernormen voorbereid. Daarbij is onder meer de parkeernorm voor sociale woningen aangepast aan de hand van parkeerdata van onze gemeente. De Nota wordt in februari 2022 ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. De kijk op parkeren is in het licht van de duurzame mobliteit aan het veranderen. Om het parkeerbeleid in lijn te krijgen met de uitgangspunten van de Visie op Duurzame Mobiliteit en de Omgevingsvisie, is een integrale herijking van het parkeerbeleid noodzakelijk. Met dit proces wordt in 2022 gestart.

Openbaar Vervoer

De gemeente beschikt met de E-lijn, tramlijn 15, diverse buslijnen en de buurtbus, over een goed dekkend ov-netwerk. De laatste jaren was er sprake van een groeiend gebruik van het ov in onze gemeente. Zo is het aantal instappers op de E-lijn in de periode 2016 t/m 2019 met 24% gegroeid (zie grafiek 3.2). Ook tramlijn 15 maakte in deze periode een forse groei (23% ) door. Sinds de pandemie wordt er echter veel minder met het openbaar vervoer gereisd. Hierdoor daalden de reizigersinkomsten en was de MRDH genoodzaakt om maatregelen te treffen in het Transitieprogramma ov en corona van maart 2021 en de daaropvolgende herijkingen van september en december 2021. Dit Transitieprogramma bevat interne maatregelen bij de ov-bedrijven, innovatieve maatregelen om reizen met het ov te stimuleren en vervoerkundige maatregelen, zoals het schrappen van ritten op bus, tram en metro. De vervoerkundige maatregelen zijn op 9 januari 2022 ingegaan. Voor onze gemeente betekent het Transitieprogramma onder meer dat de frequentieverhoging van de E-lijn en buslijn 455 (Delft-Zoetermeer) vooralsnog niet doorgaan. De noodzaak ontbreekt op dit moment, omdat er veel minder met het ov wordt gereisd.

De gevolgen van de pandemie voor het ov op de lange termijn zijn moeilijk te voorspellen. Tot september 2022 zorgt het Rijk met de Beschikbaarheidsvergoeding OV, voor de noodzakelijke financiering van het openbaar vervoer. De vervoersregio's zijn met het Rijk in gesprek over verlenging van de Rijkssteun. Deze steun blijft noodzakelijke voor een goed en dekkend netwerk aan openbaar vervoer in onze gemeente en de regio. De uitkomsten van het overleg zijn op dit moment (begin 2022) nog niet bekend.

Om te zorgen dat het verkeer ook veilig is, zijn en worden onze woonwijken, woonerven en wegen ‘duurzaam veilig’ ingericht. Sinds 2013 stijgt het aantal verkeersongevallen in onze gemeente. Dit is overeenkomstig het landelijke en provinciale beeld. Het aantal verkeersongevallen ligt nog wel significant lager dan het langelijk en regionale gemiddelde. In 2020 verminderde (zie grafiek 3.2) het aantal verkeersongevallen. Dit is naar verwachting het gevolg van de terugloop in het aantal verkeersbewegingen door de coronapandemie. De ongevalscijfers over 2021 zijn nog niet beschikbaar. Maar de verkeersdrukte nam in 2021 weer toe, waardoor de verwachting is dat hiermee ook het aantal ongevallen is toegenomen.

Landelijk is de grootste stijging te zien bij de enkelvoudige verkeersongevallen, met name onder ouderen en jongeren. Dit beeld zien wij ook in onze gemeente.

In onze gemeente was over de afgelopen 7 jaar 51% van de verkeersslachtoffers (waarbij de oorzaak van het ongeluk bekend is) een fietser.

Van de geregistreerde fietsslachtoffers is 31% 65+, van de e-bikeslachtoffers is 45% 65+. De groep 65+ is met een aandeel van 22% (tegenover 14% bevolkingsaandeel) dan ook oververtegenwoordigd.

Ook in de groep van 15 tot 19 jaar zien we een aanzienlijke oververtegenwoordiging. 16% van de het totaal geregistreerde verkeersslachtoffers valt binnen deze groep, terwijl deze groep 7% van de bevolking beslaat. Daarbij valt op dat 25% van de slachtoffers met een bromfiets tussen de 16 en 18 jaar is.

Verkeersveilige infrastrutuur blijft daarom een belangrijk aandachtspunt. Zo is in 2021 de verkeersveilige inrichting van de Vlielandseweg afgerond, met als resultaat minder vrachtverkeer door afsluiting van de Boezemweg en een rustige rijsnelheid. En zijn voor de vijf drukste rotondes zijn kleine verkeersmaatregelen uitgewerkt om de verkeersveiligheid te verbeteren. Deze maatregelen worden in 2022 uitgevoerd.

In het in 2021 voorbereide Fietsplan wordt ook uitgebreid ingegaan op fietsveiligheid en worden maatregelen beschreven om de veiligheid van fietsers te verbeteren, zoals het (proactief) werken aan een vergevingsgezinde inrichting en het oplossen van knelpunten. Ook is er aandacht voor specifieke groepen, zoals ouderen en kinderen die wij bijvoorbeeld via veilige routes, verkeerseducatie en e-bikecursussen willen ondersteunen.

We richten ons op het verminderen, veranderen en verschonen van de mobiliteit. Daarbij willen wij onze inwoners en bedrijven stimuleren, zoveel mogelijk gebruik te maken van de fiets en het openbaar vervoer. Goede faciliteiten voor de fiets en het openbaar vervoer zijn daarbij essentieel. Maar ook acties gericht op gedrag zijn van belang.

Hoewel we al beschikken over een uitgebreid netwerk van fietspaden, is het de ambitie om fietsen in de gemeente nog aantrekkelijker en veiliger te maken. Hiertoe is in 2021 een Fietsplan opgesteld, waarin wordt geschetst hoe we daaraan gaan werken. Het gaat daarbij niet alleen om infrastructurele maatregelen, maar ook om (promotionele) acties die fietsen moeten stimuleren.

Onderdeel van de fietsambities is ook het realiseren van een metropolitaan fietsnetwerk samen met andere betrokken regiogemeenten. Er zijn twee metropolitane fietsroutes voorzien in onze gemeente. De raad heeft in 2021 ingestemd met het ontwerp en de financiële dekking van deze routes. In 2022 gaan wij met de betrokken gemeenten en de MRDH aan de slag met de uitwerking en realisatie van de routes.

Tevens stimuleren wij schonere automobiliteit door het faciliteren van openbare laadpunten voor elektrische rijders zonder eigen parkeerplaats. Er is sprake van een toename van het aantal schone auto’s en elektrische laadpunten in onze gemeente (zie grafiek 3.4). In september 2021 hadden onze inwoners 974 elektrische auto's (waarvan 473 volledig elektrisch). In totaal zijn er in onze gemeente 119 openbare laadpalen (238 laadpunten). De plaatsing en exploitaitie van deze laadpalen wordt door ENGIE gedaan. Deze ondernemening heeft hiervoor op 1 juli 2021 een concesssie gekregen, die tot 1 juli 2024 loopt.

In 2021 is gewerkt aan de ontwerp-Visie op Laadinfrastructuur, die in januari 2022 ter vaststelling aan de raad is aangeboden. In de visie is uiteengezet hoe we de komende jaren gaan werken aan een dekkend laadnetwerk. Waar laadpalen voorheen alleen werden geplaatst op aanvraag, willen we in de toekomst ook datagedreven gaan plaatsen. Hierdoor wordt het laadnetwerk tijdig uitgebreid voor de verwachte groei aan elektrische auto's.