Algemene omschrijving

Het programma collectieve voorzieningen bestaat uit de volgende zeven onderdelen:

  1. Samenkracht en burgerparticipatie;

  2. Sportbeleid en activering;

  3. Sportaccommodaties;

  4. Cultuur;

  5. Volksgezondheid;

  6. Wijkteams (kernteams);

  7. Begraafplaatsen.

Met de uitwerking van deze onderdelen willen we met algemene en vrij toegankelijke voorzieningen bijdragen aan de ontwikkeling, participatie en zelfredzaamheid van onze inwoners. Dit programma heeft een duidelijke relatie met pro­gramma 7 waarin individuele (zorg-)voorzieningen worden behandeld.

In het programma collectieve voorzieningen gaat het om activiteiten en diensten, waarmee we zoveel mogelijk willen voorkomen, dat onze inwoners een beroep moeten doen op individuele voorzieningen. Of die daarop juist een aanvulling zijn. Collectieve voorzieningen zijn van belang voor preventie, het vroeg signaleren van problemen en het benutten van de eigen mogelijkheden van inwoners.

Wat wilden we bereiken ?

Doelstelling

Participatie, zelfredzaamheid, gezondheid en ontwikkeling van inwoners

Wat wilden we bereiken

Inwoners zijn gezond en ontwikkelen zich naar vermogen

De jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op

Inwoners zijn zo zelfredzaam mogelijk en participeren in de samenleving

Wat hebben we daarvoor gedaan

1. Faciliteren samenkracht en burgerparticipatie

2. Bepalen uitvoering taken Wet Publieke gezondheid

3. Bepalen toegang sociaal domein (kernteams)

4. Faciliteren en regisseren preventieve voorzieningen jeugd

5. Faciliteren van sportvoorzieningen

6. Faciliteren van cultuurvoorzieningen

7. Faciliteren en regisseren preventieve voorzieningen Wmo

8. Faciliteren ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers

Met dit programma willen we enerzijds bereiken dat inwoners zelfstandig kunnen meedoen in de samenleving, zich daarin kunnen ontwikkelen en zich inzetten voor de medemens en de maatschappij. Anderzijds dat jeugd kansen krijgt en moge­lijkheden om gezond en veilig op te groeien. Daardoor kunnen ze hun talenten ontwikkelen en hun plek in de samenleving vinden. Dat werkt ook andersom: als jeugdigen zich beter ontwik­kelen, zijn er meestal minder gezondheids- en veiligheids­problemen. Door goede preventieve, algemene voorzieningen voor de jeugd, kunnen meer jeugdigen/gezinnen zichzelf redden, met of zonder hulp van andere ouders of vrijwilligers.

We geven invulling aan het Hoofdlijnenakkoord 2018-2022, waarin staat dat al onze inwoners meedoen in de samenleving en niemand aan de kant staat. Dit omvat verschillende activiteiten. We bieden passende oplossingen voor jongeren, oude­ren en inwoners in een kwetsbare positie. Ook geven we met onze partners invulling aan de transformatie op­dracht. Om te kunnen beoordelen wat de inzet van preventieve activiteiten en inzet van maatwerkvoorzieningen oplevert, is een Monitor Sociaal Domein (MSD) ontwikkeld. Deze monitor wordt gevuld met dataverzamelingen van de gemeente en externe dataverzamelingen als “Waar staat je Gemeente” en CBS cijfers. De (maatschappelijke) resultaten die worden gemonitord zijn afkomstig uit verschillende beleidsdocumenten en de programmabegroting.

De waarde die onze inwoners aan de voorzieningen geven is het belangrijkste. Regels en protocollen zijn vooral een hulpmid­del. Ons uitgangspunt is de menselijke maat: collectieve voorzieningen en individuele ondersteuning moeten pas­sen op de leefwereld van onze inwoners. Ook vrijwilligers en mantelzorgers worden door ons gefaciliteerd. Bovendien vinden we het belangrijk dat onze maatschappelijke partners samen een hecht netwerk vormen. Daardoor kunnen ook problemen die ontstaan, sneller worden gesignaleerd. De gemeente creëert voorwaarden voor samenwerking en geeft organisaties subsi­die voor hun bijdragen aan maatschap­pelijke programma’s.

Drie speerpunten hebben de komende jaren extra aandacht:

In de eerste plaats willen we inwoners, verenigingen en sta­keholders stimuleren zelfstandig oplossingen te bedenken, als ze een vraag hebben in het sociaal domein. Ten tweede willen we meer doen aan preventie en het vroeg signaleren van problemen om erger te voorkomen. In de derde plaats willen wij arrangementen en ketensamenwerking, die mogelijkheden voor hulp bieden op elkaar aansluiten. Dat kan variëren van licht preventief aanbod en informele hulp tot algemene- en maatwerkvoorzieningen. Het is vooral belangrijk dat er verbinding is tussen de collectieve voorzieningen en het maatwerk uit programma 7.

De voorzieningen voor sporten en culturele activiteiten in onze gemeente en onze regio, hebben een hoog niveau. Het jeugdsport- en cultuurfonds helpt alle jongeren om die voorzieningen te gebruiken. We faciliteren sport ook door het werk van Team4Talent. Dat team stimuleert sportdeelname onder de jeugd op wijk- en buurtniveau, geeft het bewegingsonderwijs een impuls, maakt het aanbod breder en helpt verenigingen. Met de inzet van beweegcoaches stimuleren wij een gezonde leefstijl onder senioren, mensen met een beperking en chronisch zieken. Cultuur willen wij faciliteren, door ervoor te zorgen, dat er in de kernen een aanbod van cultuur is, dat met elkaar samenhangt en zichtbaar is. Ook willen we cultuureducatie en -partici­patie stimuleren en een toegankelijke en bereikbare culturele infrastructuur realiseren.

Voor meedoen aan de samenleving is gezondheid essentieel. De gemeente heeft een gezondheidsaanpak vastgesteld in de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020-2024 en het Lokaal Preventieakkoord.

Inwoners zijn gezond en ontwikkelen zich naar vermogen

Uit de gezondheidsmonitor van de GGD (volwassenenonderzoek 2020) blijkt dat Pijnacker-Nootdorp gemiddeld genomen een ‘gezonde’ gemeente is. Wel is er een aantal kwetsbare doelgroepen, waarvoor we preventieve maatregelen inzetten. Met deze maatregelen en met tal van collectieve voorzieningen zoals publieke gezondheidszorg, sport, cultuur en welzijn, faciliteren we de lokale samenleving, die hierdoor in staat is zich op eigen kracht, gezond en naar vermogen te ontwikkelen.

Een impressie van preventieve maatregelen op het gebied van volksgezondheid in het afgelopen jaar:

We hebben met lokale en regionale partners een Lokaal Preventie Akkoord (LPA) opgesteld en ondertekend. In aanvulling op het Lokaal Gezondheidsbeleid (LGB) richten we ons, samen met onze partners, de komende jaren op de volgende speerpunten:

  • Stimuleren van een gezonde leefstijl

  • Preventie genotmiddelen (waaronder alcoholgebruik)

  • Preventie roken

  • Aanpak eenzaamheid

In dit kader is in 2021 gestart met het project Sociaal Vitaal voor ouderen (gericht op een gezonde leefstijl), zijn we bezig met het rookvrij maken van openbare speelgelegenheden, hebben we de eenzaamheidsbestrijding ondergebracht bij de 'Wijken die Werken'-aanpak en hebben we de JOGG aanpak (bevorderen gezonde levensstijl bij jongeren) in onze gemeente geïntroduceerd. Vanaf mei 2021 is in dit kader een JOGG-regisseur aangesteld (via T4T).

Dit beleid wordt de komende jaren voortgezet en aangepakt.

De jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op

Pijnacker-Nootdorp is een jonge gemeente. In 2021 was 27,2% van onze bevolking tussen de 0-19 jaar, ten opzichte van 21,7% in Nederland. In vergelijking met andere gemeenten in Zuid-Holland, doen onze jongeren het over het algemeen goed. Zo hebben we minder achterstandsleerlingen, minder werkloze jongeren en hebben onze jongeren minder kans op armoede (bron: www.waarstaatjegemeente.nl).

Ook in 2021 hebben we ingezet op preventie in de jeugdgezondheidszorg en het onderwijs en op samenwerking tussen de partijen. Dit hebben we gedaan op basis van de uitgangspunten uit het kader preventie jeugd: de jeugd groeit gezond, veilig en kansrijk op. De kernteams en het jeugd- en jongerenwerk hebben hier een grote rol in door preventie en vroegsignalering in de wijken en op de scholen. De geplande voorbereiding op een evaluatie van het kader preventie jeugd, als onderdeel van het proces om te komen tot een visie op preventie en het voorliggend veld, is vanwege andere prioriteiten verschoven naar 2022.

Normaliseren en de-medicaliseren

In juni 2021 is de notitie Normaliseren en de-medicaliseren vastgesteld. Deze notitie is de uitwerking van de P1-maatregel uit het interventieplan 'Grip op het sociaal domein 2020-2022'.

Het project Normaliseren en de-medicaliseren (P1-maatregel) is vanuit twee sporen ingezet: kostenbeheersing en kwaliteitsverbetering. Naast het aanscherpen van randvoorwaarden 'Wat vinden we wel vallen onder jeugdhulp en wat niet?', zijn we op zoek gegaan (en zijn we nog steeds op zoek) naar meer mogelijkheden om eigen kracht, verantwoordelijkheid en oplossend vermogen van ouders/opvoeders en jeugd te stimuleren. En de mogelijkheden om hun netwerk te benutten en te activeren. Deze cultuurverandering is met name gericht op minder stigmatisering (labelen), normaliseren en de mindset dat opvoeden en opgroeien gaan met vallen en opstaan.

We hebben als gemeente de afgelopen tijd veel in gang gezet in het sociaal domein op het gebied van preventie en ondersteuning vanuit ons kernteam. Er is gewerkt aan het effectief organiseren van ondersteuning en zorg op basis van de vastgestelde visie en kaders. Daarnaast is door middel van innovaties gewerkt aan de beweging ‘van curatief naar preventief’. ‘Doen wat nodig is’, is het motto. De gemeente is na een dialoog met inwoners, maatschappelijke partners en de raad gekomen tot leidende (normaliserende) principes voor opvoeden en opgroeien. Dit is vanaf nu de basis voor een duurzame werkwijze. De inzet van hulp is minder gericht op risicogestuurd handelen en bevat meer aandacht voor de beschermende factoren.

Complexe scheidingen

Eind 2021 hebben we de notitie complexe scheidingen vastgesteld. Dit is de uitwerking van de P4-maatregel uit het interventieplan. In de notitie is het onderwerp complexe scheidingen verkend en in beeld gebracht. Ook hebben we, met alle voorbehouden die er zijn, inzicht gegeven in de kosten van jeugdhulp als gevolg van complexe scheidingen.

Over het algemeen kunnen we zeggen dat onze gemeente, ten opzichte van andere gemeenten, niet in een bijzondere of afwijkende situatie zit als het gaat om echtscheidingen en jeugdhulp. De cijfers van onze gemeente zijn vergelijkbaar of iets gunstiger ten opzichte van andere gemeenten, ondanks het feit dat we een kinderrijke gemeente zijn met relatief veel kinderen jonger dan veertien jaar. Ook durven we te zeggen dat de basisaanpak grotendeels op orde lijkt. Op basis van de inzichten die we hebben opgedaan, hebben we actielijnen geformuleerd, die een bijdrage kunnen leveren aan de doelen van de P4-maatregel.

Jeugdgezondheidszorg

De gemeenten Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Rijswijk, Wassenaar, Westland, Zoetermeer en Pijnacker-Nootdorp, werken op het gebied van jeugdgezondheidszorg samen met Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West (JGZ-ZHW). Deze samenwerking is vastgelegd in een convenant dat op 31 december 2021 afliep. Daarom is in 2020 een evaluatie uitgevoerd. Uit de evaluatie is naar voren gekomen dat er brede tevredenheid is over de samenwerking. Uit de evaluatie is ook een aantal aanbevelingen voortgekomen, waaronder het verlengen van de looptijd van het convenant van vier naar zes jaar. De ondertekening van het nieuwe convenant heeft plaatgevonden tijdens een bijeenkomst van de regionale portefeuillehouders jeugdgezondheidszorg op 11 november 2021.

Inwoners zijn zo zelfredzaam mogelijk en participeren in de samenleving

Het overgrote deel van de inwoners is zelfredzaam en participeert zelfstandig in de samenleving. Zij lossen hun eigen problemen op of doen een beroep op hun sociale omgeving. Waar ondersteuning nodig is, kunnen inwoners gebruik maken van door ons gesubsidieerde algemene voorzieningen, zoals het jeugd- en jongerenwerk, SWOP, Bibliotheek Oostland en de laagdrempelige ondersteuning door de kernteams.

Faciliteren en regisseren preventieve en algemene voorzieningen

De netwerkpartijen (Bibliotheek Oostland, SWOP en Jeugd- en Jongerenwerk Midden-Holland) hebben uitvoering gegeven aan een integrale resultaatgerichte opdracht. De opdracht richtte zich op de doelgroepen uit de Wmo, Participatiewet, Jeugdwet en vergunninghouders. De speerpunten waren: bevorderen inzet van eigen kracht, meer preventie en ontwikkelen en gebruiken van ketensamenwerking.

Het programma werd ook dit jaar beïnvloed door de covidpandemie. De nadruk lag op het zoveel mogelijk in stand houden van de bestaande dienstverlening en activiteiten van de netwerkorganisaties, zodat de doelgroepen hier gebruik van konden blijven maken. Dit is grotendeels gelukt, behalve in de lockdown-periodes. Daar waar fysiek aanbod niet mogelijk was, is met alternatief aanbod gewerkt.

De nadruk heeft ook gelegen bij het inspringen op vragen die ontstonden door de pandemie. De drie organisaties die samenwerken in SBJ Samen Sterk, hebben aan het begin van het jaar de burgerinitiatieven ondersteund en gezorgd voor afstemming. Heel Pijnacker-Nootdorp Helpt bracht veel vraag en aanbod bij elkaar en er ontstonden nieuwe initiatieven van inwoners die elkaar hielpen.

SBJ Samen Sterk heeft het opzetten van netwerken rond de thema's gezonde levensstijl, participatie en financiële zelfredzaamheid gefaciliteerd. Deze drie netwerken hebben gezamenlijk actieprogramma's opgezet, met daarin op elkaar afgestemde activiteiten. Initiatieven die zijn gestart en/of voortgezet, zijn onder andere Young Leaders en het project Sociaal Vitaal. Daarnaast is SBJ verder gegaan met de aanpak Wijken die Werken. In 2022 wordt een aantal activiteiten binnen deze thema’s overgedragen aan de moederorganisaties.

De samenwerking rond de brugfunctionarissen is doorgegaan. De brugfunctionarissen zijn medewerkers van de SWOP en Jeugd- en Jongerenwerk, die nauw samenwerken met de gemeentelijke toegangsteams. Zij helpen inwoners om vragen op te lossen door gebruik te maken van een algemene voorziening. Ook het netwerk preventie en nazorg schuldhulpverlening heeft zijn activiteiten gerealiseerd.

Volksgezondheid

Onze gemeente is gemiddeld genomen een gezonde gemeente. Er is wel een aantal kwetsbare doelgroepen voor wie preventieve maatregelen nodig zijn. In 2020 is de Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2020 -2024 vastgesteld. In deze nota zijn de volgende speerpunten benoemd:

  1. Bevorderen gezonde leefstijl bij jongeren en volwassenen

  2. Preventie genotmiddelen en overmatig gamen / gebruik social media

  3. Bevorderen van welbevinden (inclusief aanpak eenzaamheid)

  4. Inzet op een gezonde leefomgeving

Er is een uitvoeringsprogramma opgesteld waarin concrete activiteiten zijn opgenomen. Daarnaast hebben we samen met lokale en regionale partijen zoals scholen, sportverenigingen en welzijnspartners in 2021 het Lokaal Preventieakkoord opgesteld. Hierin zijn de volgende speerpunten benoemd:

  1. Stimuleren van een gezonde leefstijl

  2. Preventie genotmiddelen (waaronder alcoholgebruik)

  3. Preventie roken

  4. Aanpak eenzaamheid

In 2021 zijn we actief aan de slag gegaan met het stimuleren van een gezonde leefstijl (o.a.) door de start van het project Sociaal Vitaal (een project voor inactieve inwoners van 60 jaar en ouder, die eenzaamheid ervaren), preventie roken bij sportverenigingen en de start van de JOGG aanpak. JOGG is bedoeld voor de doelgroep jeugd en richt zich op het structureel gezonder maken van de omgeving waarin kinderen en jongeren opgroeien. Er is een JOGG regisseur aangesteld voor de duur van drie jaar. Er is een breed netwerkoverleg eenzaamheid gestart met lokale maatschappelijke partners. Dit fungeert onder de 'Wijken die Werken'-aanpak en wordt gefaciliteerd door SBJ Samen Sterk. In dit periodiek overleg bespreken en delen partners casuïstiek en ideeën ten behoeve van de aanpak. Verder heeft het jeugd- en jongerenwerk zich in 2021 aangesloten bij de netwerkorganisatie 'Join us'. Deze aanpak brengt jongeren met elkaar in contact en stimuleert jongeren om samen activiteiten te ondernemen.

Over de voortgang van het Lokaal Gezondheidsbeleid en het Lokaal Preventieakkoord rapporteren wij jaarlijks aan de raad.

Veilig thuis

Wat betreft Veilig Thuis merken wij op dat het aantal meldingen van huiselijk geweld en kindermishandeling al jaren groeit. In 2020 heeft Veilig Thuis Haaglanden aanvullende Rijksmiddelen ontvangen om door middel van extra personeel de wachtlijsten aan te pakken. Desondanks steeg in 2021 de wachtlijst met gezinnen die geholpen moeten worden ten opzichte van 2020. Ons lokale kernteam werkt nauw samen met de ketenpartners en Veilig Thuis Haaglanden om de wachtlijst aan te pakken. Veilig Thuis Haaglanden heeft vanaf 2021 extra geld beschikbaar gesteld voor het kernteam. Met deze middelen financieren we een extra schoolmaatschappelijk werker om signalen van huiselijk geweld vroegtijdig aan te pakken.

Wet verplichte GGZ en mensen met verward gedrag

Vanaf 2020 voeren we de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) uit. De Wvggz regelt verplichte behandeling in de Geestelijke gezondheidzorg (Ggz), wanneer dat voor iemand of diens omgeving noodzakelijk is en niet anders kan.

Er is gewerkt volgens het uitvoeringsplan 'sluitende aanpak personen met verward gedrag'. Dit kunnen ook mensen zijn buiten de GGZ. In 2021 is tien keer een crisismaatregel krachtens de Wvggz (Ggz gerelateerd) opgelegd.

Collectief aanvullend vervoer

Meer dan 2.000 inwoners maken normaal gesproken maandelijks gebruik van de Regiotaxi Haaglanden. Omdat de meeste reizigers een Wmo-indicatie hebben, krijgen zij korting en betaalt de gemeente een deel van de kosten. Door beperkingen als gevolg van de coronamaatregelen, is het gebruik van de Regiotaxi gemiddeld met 40% gedaald. De Regiotaxi bleef, met inachtneming van de maatregelen, wel rijden.

In 2021 is een nieuwe vervoerder van de Regiotaxi Haaglanden gecontracteerd. Deze vervoerder heeft zich verbonden aan de doelstelling om zero-emissie vervoer aan te bieden. Zo rijden de voertuigen van de vervoerder voor een groot deel op waterstof of worden elektrisch aangedreven. De kosten zijn wel gestegen door de stijging van de loonkosten van de chauffeurs, de aanschaf van de nieuwe voertuigen en hogere brandstofprijzen (ook van de elektrische voertuigen). Naast het vervoer van de Regiotaxi zet SWOP een vrijwilligersbus in voor ouderen zonder eigen vervoer die van en naar medische instellingen moeten reizen.

Transformatie sociaal domein

In 2020 en 2021 stond de transformatie sociaal domein voor een belangrijk deel in het licht van kostenbeheersing en kwaliteitsverbetering. Maatregelen om kosten te beheersen en de kwaliteit te verbeteren, zijn opgenomen in het interventieplan 'Grip op het sociaal domein 2020- 2022'. Hierin zijn in totaal 28 beheersmaatregelen uitgewerkt. Deze hebben betrekking op:

  • Meer grip op de toegang tot jeugdhulp.

  • Stellen van normen.

  • Meer sturen op de zakelijke samenwerking met aanbieders.

  • Minder individueel maatwerk door de inzet van basisvoorzieningen en collectief aanbod.

  • Inwoners meer aanspreken op eigen verantwoordelijkheid/normalisering.

De maatregelen lieten in 2021 de eerste positieve resultaten zien. Daarover is de gemeenteraad in het najaar geïnformeerd. De tweede voortgangsrapportage wordt tegelijkertijd met de jaarrekening 2021 aangeboden.

In 2022 zetten we de transformatielijn van de afgelopen jaren voort en scherpen we die aan. Dit doen we door preventieve, collectieve voorzieningen in te zetten. Hiermee willen we de druk op de individuele maatwerkvoorzieningen verlichten.

Subsidieregelingen

Voor het ondersteunen van maatschappelijke initiatieven zijn er verschillende subsidieregelingen. Zo is er de Subsidieregeling voor activiteiten en evenementen van vrijwilligersorganisaties, bedoeld voor de doelgroepen jeugd tot en met 23 jaar, mensen met een beperking en kwetsbare inwoners. Voor het stimuleren en faciliteren van initiatieven van inwoners en inwonersorganisaties hebben wij de Buurtknip. De Buurtknip is een laagdrempelige subsidieregeling voor activiteiten op straat- of buurtniveau. Sinds 2020 beschikken wij over de Cultuurknip. De Cultuurknip is een subsidieregeling voor kleine culturele initiatieven die de cultuurparticipatie bevorderen. Met het Subsidiebeleidskader Maatschappelijke Voorzieningen ondersteunen wij onze partners in het maatschappelijk netwerk (zoals de SWOP, Bibliotheek Oostland en het Jeugd- en jongerenwerk), die zich richten op het bieden van ondersteuning in het professioneel en vrijwillig vangnet. Voor de resultaten van de verschillende subsidieregelingen verwijzen wij naar het overzicht 'Wat hebben wij daarvoor gedaan?'

Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers

De coronamaatregelen zijn ook in 2021 van invloed geweest op de ondersteuning aan mantelzorgers. Het fysieke lotgenotencontact binnen kon niet doorgaan vanwege corona. Als alternatief zijn er net als in 2020 wandelgroepen gestart. De mantelzorgconsulenten hebben een Whatsappgroep aangemaakt waarin zij de wandelingen aankondigen. Als de wandeling geïnitieerd is door een mantelzorgconsulent, loopt deze ondersteunend mee. Daarnaast kunnen de deelnemers aan de Whatsappgroep ook zelf contact met elkaar leggen en initiatief tot wandelen nemen. Mensen uit de verschillende woonkernen wandelen met elkaar samen en het gemiddelde aantal deelnemers per wandeling is toegenomen ten opzichte van 2020.

Individuele contacten met mantelzorgers zijn op verschillende manieren voortgezet, zoals gesprekken op kantoor, huisbezoeken, gesprekken tijdens wandelingen, maar ook telefonische of digitale gesprekken. Net als vorig jaar is bij alle (gemeentelijke) communicatie rondom de coronacrisis verwezen naar de mogelijkheid tot ondersteuning voor mantelzorgers bij SWOP.

Er zijn in 2021 vijf nieuwe vrijwilligers geworven voor mantelzorgondersteuning (het bieden van respijtzorg). Twee vrijwilligers ondersteunen de mantelzorgconsulenten bij het op orde houden van het mantelzorgbestand en het houden van contact met alle ingeschreven mantelzorgers. In augustus is er een mindfulnesscursus van acht bijeenkomsten gestart, waaraan is deelgenomen door vier mantelzorgers, die de cursus als zeer positief ervaren hebben.

Met gebruikmaking van het resterende budget van de Week van de Mantelzorg 2020 (aangevuld met een donatie via een fondsenaanvraag), die vanwege de coronamaatregelen aangepast is naar een high tea en healthy happy hour, is de actie ‘Tijd voor een bloemetje’ opgezet. In mei zijn diverse vrijwilligers en medewerkers langs de ingeschreven mantelzorgers gegaan met bloemen en kaarten. De kaarten konden de mantelzorgers versturen naar mensen die ook mantelzorger zijn, om hen te attenderen op de ondersteuning die geboden wordt. Dit heeft geleid tot de aanmelding van vier nieuwe mantelzorgers. Uit de individuele contacten die de consulenten in 2021 hadden, blijkt dat mantelzorgers nog steeds veel moeite hebben om zichzelf als mantelzorger te zien en zich zo te registreren.

In november heeft 'De Week van de Mantelzorg' plaatsgevonden vanuit SBJ Samen Sterk, waar SWOP met Mantelzorgondersteuning het overgrote deel uitgevoerd heeft. Het programma kon dit jaar weer uitgevoerd worden met een divers aanbod van activiteiten; creatieve workshops, culturele activiteiten, activiteiten in het kader van bewegen en verwennen, activiteiten gericht op kennis opdoen en een activiteit voor jonge mantelzorgers. Net als voorgaande edities is er via online en offline communicatie bekendheid gegeven aan de Week van de Mantelzorg. In 2021 waren er in totaal 437 aanmeldingen voor de activiteiten. Bij de aanmeldingen ging het om zowel mantelzorgers, als introducees en professionals. Rondom de Week van de Mantelzorg hebben zich twintig nieuwe mantelzorgers ingeschreven. Daarnaast zijn er negen nieuwe mantelzorgers in beeld gekomen, die wel hebben deelgenomen, maar zich niet hebben laten registreren als mantelzorger.

In 2021 heeft er overleg plaatsgevonden met Team Advies van MantelzorgNL, SWOP en de gemeente. In dit overleg is stilgestaan bij het huidige aanbod voor mantelzorgers in onze gemeente en is er gesproken over mogelijkheden om dit verder te versterken. De informatie op de gemeentelijke website is aangevuld en aangepast en een drietal persoonlijke verhalen is als themapagina in de lokale krant opgenomen om mantelzorg nog meer een gezicht te geven.

Het Vrijwilligers Informatie Punt heeft in 2021 vooral aandacht gegeven aan de reguliere bemiddeling van vrijwilligers, de bemiddeling van de maatschappelijke stages en organisatie van een drietal evenementen. Wat betreft het organiseren van evenementen kon in 2021 vanwege de coronamaatregelen alleen NL Doet doorgang vinden. Evenementen vragen om veel aanpassingen en extra voorbereidingen vanwege corona. In verband met deze druk is besloten om het evenement ‘Helden om de Hoek’ een jaar uit te stellen, zodat dit de aandacht kan krijgen die het verdient. De overige twee evenementen, namelijk de stagemarkt in het Stanislas College en het organiseren van de Vrijwilligersprijs in CulturA &Zo , waren reeds georganiseerd, maar moesten vanwege de (aangescherpte) coronamaatregelen kort van te voren afgelast worden. In 2021 hebben twee workshops van Luistergoud plaatsgevonden, genaamd ‘Stop met redden, ga helpen.. ‘ waaraan 25 vrijwilligers deelgenomen hebben. Hiernaast hebben er gratis online trainingen communicatie plaatsgevonden (kwartaalrapportage 1).

In mei heeft SWOP alle vrijwilligers die zich inzetten voor de SWOP thuis bezocht met een kaartje en een praatje, wat door de vrijwilligers zeer gewaardeerd is. Tevens is in 2021 de Vacaturebank geactualiseerd en zijn de vacatures opgeschoond. Aanbieders zijn uitgenodigd om nieuwe vacatures te vermelden. Ook is er tijd en aandacht besteed aan het bezoeken van de aanbieders, waarbij behalve kennismaking met de nieuwe coördinator ook is geïnventariseerd wat nodig is aan informatie voor 2022 voor de vacaturebank, de maatschappelijk stages- stagebank, workshops en trainingen. In 2021 is het aantal aanmeldingen van vrijwilligers gestegen: van 112 in 2020, naar 122. Er zijn 46 geslaagde matches geweest. Ondanks het vervallen van de Stagemarkt op 30 september 2021 zijn meer aanmeldingen voor maatschappelijke stages ontvangen via de digitale vacaturebank. Het aantal is gestegen van achttien aanmeldingen in 2020, naar 70 aanmeldingen in 2021. Van deze aanmeldingen zijn er 63 succesvol bemiddeld.

Cultuur

In 2021 zijn de hoofdlijnen zoals opgenomen in de Cultuurnota 'Verbinden door cultuur' uitgevoerd, voor zover mogelijk binnen de beperkingen vanwege Covid-19. Er is een cultuurpagina ontwikkeld waar lokale culturele aanbieders zichzelf en hun aanbod kunnen presenteren, er zijn diverse fiets- en wandelroutes ontwikkeld en na de zomer is een speciaal katern uitgegeven bij de Telstar waar onder andere cultuur in uitgelicht is. Ook in de magazines van Natuurlijk Pijnacker-Nootdorp is aandacht besteed aan cultuur en waar mogelijk is de Uit-agenda gevuld met activiteiten. Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) is in 2021 gestart met de derde periode, waarmee cultuureducatie in het onderwijs geborgd is. In samenwerking met Stichting Kunstweek is in november het kunstwerk 'Vruchtbare Grond 2.0' onthuld. Een kunstwerk in de openbare ruimte dat is gekozen door onze inwoners. In 2021 kon ook het Verbeeldingsweekend weer doorgang vinden, met onder andere een kunstroute en een beeldenexpositie in het Emmapark. Tevens is de voorstelling 'De Weg' nogmaals vertoond in CulturA & Zo , die zeer enthousiast ontvangen is.

Ook in 2021 heeft onze gemeente deelgenomen aan de Open Monumentendag, waarbij een vijftal locaties in Pijnacker, Nootdorp en Delfgauw bezocht kon worden. Met betrekking tot ons cultureel erfgoed hebben in 2021 vijf eigenaren van gemeentelijke monumenten gebruik gemaakt van subsidie. Hiermee is een bijdrage geleverd aan het in stand houden van het cultureel erfgoed. Tevens zijn drie panden aan de Oostlaan aangewezen als gemeentelijk monument.

Ook zijn er in 2021 verschillende structurele en eenmalige culturele activiteiten en evenementen (voor zover mogelijk vanwege de coronacrisis) met subsidie ondersteund. Er zijn vijf aanvragen gedaan voor de Cultuurknip, waarvan er drie toegekend zijn. Hiermee zijn initiatieven op het gebied van poëzie en historie ondersteund.

Het onderzoek naar een cultuurhuis in de kern Pijnacker is in 2021 afgerond en heeft geleid tot een locatiekeuze voor een sociaal cultureel centrum in het centrum van Pijnacker en het verwerven van de locatie van het voormalige Rabobankgebouw aan het Emmapark. In het eerste kwartaal van 2022 vindt de architectenselectie op basis van een aanbesteding plaats, waarna gestart wordt met de uitwerking van het ontwerp en het participatietraject.

CulturA & Zo heeft ondanks verschillende sluitingen door de coronamaatregelen een nieuwe theaterprogrammering gepresenteerd voor 2021-2022. Ondanks de wisselende maatregelen rondom onder andere maximale bezoekersaantallen, konden diverse voorstellingen doorgang vinden, welke enthousiast zijn ontvangen. Bibliotheek Oostland is met de locatie CulturA & Zo in 2021 een van de vijf genomineerden geweest voor beste bibliotheek van Nederland door Bibliotheekblad.

De COVID-19 crisis heeft ook in 2021 veel impact gehad op de uitvoering van culturele activiteiten en op de (financiële) situatie van de vele culturele organisaties die onze gemeente rijk is. Om het culturele veld te ondersteunen hebben culturele organisaties in 2021 twee aanvragen kunnen doen vanuit de compensatieregeling. Hier zijn in totaal in 2021 achttien aanvragen voor toegekend. Van het innovatiefonds, dat culturele organisaties de mogelijkheid biedt om (nieuwe) culturele initiatieven te ontplooien, is in 2021 geen gebruik gemaakt. Hier hebben de coronamaatregelen een belangrijke rol in gespeeld, waardoor het innovatiefonds verlengd is en culturele organisaties hier tot en met 31 december 2022 gebruik van kunnen maken.

Sportbeleid en activering

Pijnacker-Nootdorp is een gemeente waarin veel bewogen wordt. Volgens de Gezondheidsmonitor 2020 Volwassenen en Ouderen bedroeg de wekelijkse sportdeelname in onze gemeente 57%, tegenover 50,8% landelijk. Gemiddeld is 24% van de Nederlandse bevolking lid van een of meerdere sportbonden. In Pijnacker-Nootdorp is dat 30%. Onze gemeente kent een rijk en gevarieerd aanbod aan sportorganisaties. Zowel commerciële aanbieders, als sportverenigingen.

Sportaanbieders zijn in 2021 helaas met enige regelmaat geconfronteerd met beperkingen als gevolg van het coronavirus. Trainingen, wedstrijden, competities en daarmee het verenigingsleven stonden onder druk. Zonder uitzondering hebben de sportverenigingen en sportscholen zich onverminderd ingezet om onze inwoners te activeren en in beweging te houden. Waar mogelijk en van toepassing zijn de sportaanbieders via gemeentelijke en landelijke regelingen gecompenseerd voor inkomstenverlies en/of huur.

In 2021 zijn we verder gegaan met de uitvoering van het Lokaal Sportakkoord PN 2020-2021. Als gevolg van de coronapandemie was enige stagnatie opgetreden in de uitvoering. Dat heeft ertoe geleid dat niet alle voorgenomen ambities tot het gewenste resultaat hebben geleid. Om het sporten en bewegen in coronatijd te bevorderen zijn extra Rijksmiddelen ontvangen voor de uitvoering van het sportakkoord voor 2021 én 2022. Dit heeft geleid tot actualisatie van het Lokaal Sportakkoord en het opstellen van een Addendum. In het Addendum zijn, naast de nieuwe interventies, ook bestaande interventies opgenomen. Waaronder (zonder volledig te zijn):

  1. Verenigingsondersteuning sportverenigingen

  2. Vitaliteitsscan sportverenigingen

  3. Leerlingvolgsysteem / MQ Scan (om de ontwikkeling van de motorische vaardigheden in het primair onderwijs te volgen)

  4. Bewegend leren

  5. Ondersteuning Wereld Alzheimer Week

  6. Samenwerkingsverband 'Inclusief sport en bewegen Haaglanden'

De inzet van de sportfunctionarissen van Team4Talent (T4T)is in 2021 onverminderd doorgegaan. T4T richt zich op het organiseren en faciliteren van sport- en beweegactiviteiten voor de jeugd op school, bij de kinderopvang, in de wijk en bij de sportvereniging. Ondanks de coronamaatregelen, zijn alle afspraken met de partners nagekomen en konden de activiteiten (soms aangepast of uitgesteld) doorgaan. Daarnaast heeft T4T, meer dan gebruikelijk, sportieve activiteiten aangeboden in de openbare ruimte. In 2021 is de inzet van T4T, samen met partners uit relevante domeinen, tegen het licht gehouden en geëvalueerd. Vastgesteld is dat T4T nog steeds impact heeft en door de partners wordt gewaardeerd. Aanbevelingen voor de toekomst worden verwerkt in nieuwe overeenkomsten voor de komende jaren.

Ook de inzet van de beweegcoaches voor de doelgroepen senioren en mensen met een beperking of een chronische aandoening, is in 2021 gecontinueerd. De beweegcoaches hebben hun aanpak aangepast aan de omstandigheden. Er is meer ingezet op het gebruik van sociale media, er zijn beweegvideo's gemaakt en er zijn beweegboxen samengesteld met sportmaterialen, die mensen thuis kunnen gebruiken. Via een sportmenukaart is de doelgroep uitgenodigd om (op verschillende manieren) in contact te komen met de beweegcoaches.

Sportvoorzieningen

In 2021 hebben we op sportcomplex 's Gravenhout een grasvoetbalveld vervangen door een kunstgrasveld. Op sportcomplex De Groene Wijdte zijn, conform het beheerplan sportvelden 2020 - 2023, de toplagen van drie kunstgrasvelden (versneld) vervangen. Voor wat betreft de binnensport werken we aan de vervanging van de Jan Janssenhal in Nootdorp voor een nieuwe (en grotere) sporthal. In Pijnacker is na de zomer een nieuwe, eigentijdse binnensportvoorziening in gebruik genomen, als onderdeel van het Dalton Kindcentrum Pijnacker. Deze zaal heeft een interactieve wand voor allerlei uitdagende spel- en beweegvormen.